Projects Circular Economy
3 min.
Onze consumptiemaatschappij produceert veel afval, vooral plastic afval. Slechts 8% van al het plastic dat ooit is geproduceerd, wordt gerecycled. De overige percentages worden ofwel verbrand, gestort of (illegaal) gedumpt. Veel van dit plastic afval dat op onverantwoorde wijze wordt verwerkt, komt in de oceaan terecht. Eenmaal in de oceaan wordt het lot van dit afval bepaald door de krachten van de natuur. Plastic reist met de stromen mee, waardoor golven van afval aanspoelen op stranden die ver weg liggen van de plasticproducenten en de oorspronkelijke consumenten. Door deze golven wordt de plasticconsumptie van de één een plasticprobleem voor de ander. Dit is niet het soort verbinding dat we nodig hebben. Het is tijd om de mensen bewust met elkaar te verbinden en zo de golven van afval te bestrijden.
De contrasterende gezichten van Un Boka
In januari en februari van het jaar 2023 organiseerde het team van Green Phenix meerdere opruimacties langs de kust van Curaçao om inzicht te krijgen in de samenstelling en verspreiding van zwerfvuil in de kustomgeving. Een van plaatsen die meerdere malen wer bezocht was Un Boka, een kleine inham gelegen aan de noordkust, dicht bij het meest westelijke punt van het eiland. De laatste keer dat Green Phenix Un Boka bezocht, op 28 januari, vertrokken ze daar later weer met een voldaan gevoel: tijdens drie opruimacties had Green Phenix iets minder dan 7000 zwerfvuilitems opgehaald met als resultaat dat Un Boka bijna helemaal vrij was van afval. Dit was een groot contrast met wat Green Phenix tegenkwam toen het team op 7 januari voor het eerst een bezoek bracht aan Un Boka.
Drie maanden later keerde het team terug naar Un Boka om te zien hoe het landschap was veranderd sinds de laatste schoonmaakbeurt. Toen ze op het strand aankwamen, werden ze verwelkomd door een laag sargassum (een soort van in zee levende bruinwieren) die op de kustlijn was afgezet en zo een barrière vormde tussen de ruige blauwe zee en een nieuwe kleine opeenhoping van zwerfvuil in zee. Het idyllische strand dat ze hadden achtergelaten na hun laatste schoonmaakbeurt in januari was nauwelijks meer te herkennen.
Dankzij de schoonmaak van Un Boka in januari kreeg Green Phenix inzicht in de toestroom van zwerfvuil op zee in de drie maanden die daarop volgden. Bij de laatste schoonmaakbeurt, drie maanden later, telden ze hoeveel items ze van bepaalde producten tegenkwamen: 169 plastic drinkflessen, 749 plastic doppen, 773 plastic lollystokjes, 69 schoenen (en schoenzolen) en 11 injectienaalden. Het team verliet het strand met in totaal 2.622 zwerfvuilitems. De meeste van deze items worden niet op Curaçao zelf verwerkt, maar in andere bovenstroomse regio's.
Ons onzichtbare afval
Maar wie is de dupe van het plastic afval dat vanuit Curaçao in de oceaan terechtkomt? Dr. Van Sebille, wetenschapper aan de Universiteit van Utrecht in Nederland, ontwikkelde een tool die in kaart brengt waar plastic afval eindigt nadat het in de oceaan is terechtgekomen (plasticadrift.org). Deze tool vertelt ons dat plastic dat vanuit Curaçao in de oceaan terechtkomt, via de Caribische Zee naar het westen reist en omhoogklimt langs de Midden-Amerikaanse kust. Na verloop van tijd komt het zwerfvuil terecht in de Golf van Mexico en de Noordelijke Atlantische Oceaan, tenzij het langs de kust aanspoelt. Ondanks de wetenschappelijke waarde van deze inzichten blijft het lot van ons afval een abstract gegeven voor de individuele consument. Ben je niet benieuwd naar wie jouw oude schoen of tandenborstel vindt, of de injectienaald uit het ziekenhuis?
Lokale actie als inspiratie voor je buren
De toestroom van afval uit de oceaan toont aan dat vervuiling op Curaçao niet kan worden opgelost met alleen actie binnen de eigen grenzen, maar dat een regionale aanpak noodzakelijk is. We moeten contact leggen met onze buurlanden om hen te laten weten dat onze stranden overspoeld worden met hun afval. Tegelijkertijd moeten we onze excuses aanbieden aan onze andere buren voor het vervuilen van hún kustlijn. We moeten lokaal actie ondernemen om het goede voorbeeld te geven en om best practices in de hele regio aan te moedigen. Blaming and shaming zal ons niet vooruit helpen. We moeten allemaal ons best doen om duurzaam met ons plastic afval om te gaan, zodat we kennis kunnen uitwisselen en van elkaar kunnen leren. Laten we deze golven van afval niet verspillen, maar ze juist aangrijpen om mensen over grenzen heen met elkaar te verbinden en het tij te keren richting duurzame productie en consumptie. Onze hoop is dat wanneer het team van Green Phenix Un Boka weer gaat opruimen, het strand er nog even idyllisch bij zal liggen wanneer ze drie maanden later terugkomen.
Geschreven door Tijmen de Vries, Community Developer bij Green Phenix.
Green Phenix zet zich in voor het creëren van een circulaire en inclusieve economie in het Caribisch gebied. Eén project, " To reduce Curaçao’s plastic pollution in the marine environment by promoting innovative and creative recycling, public awareness, and education" wordt ondersteund door RESEMBID. RESEMBID wordt gefinancierd door de Europese Unie en gerund door Expertise France - het agentschap voor ontwikkelingssamenwerking van de Franse regering. Het ondersteunt inspanningen voor duurzame menselijke ontwikkeling in 12 Caribische landen en gebieden overzee (LGO).
Ga voor meer informatie over het programma naar www.resembid.org.
